Οι αφίσες-"προκηρύξεις" που στοχοποίησαν τον καθηγητή Άγγελο Συρίγο |
Είναι από τα θέματα που τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια έχουν συζητηθεί πάρα πολλές φορές: το θέμα του πανεπιστημιακού ασύλου. Θα περίμενε κανείς να απασχολεί μονάχα τη Βουλή και τα ίδια τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, όμως το ενδιαφέρον είναι ότι συζητιέται και μέσα στην κοινωνία, στις πλατείες, στα καφενεία, ακόμα και στα σπίτια. Φυσικά όχι με τον ίδιο ζήλο, αλλά συζητιέται. Και την τελευταία δεκαετία (2010-2019) έχει ανάψει η συζήτηση ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά, σε καθηγητές πανεπιστημίων και φοιτητές, σε συντηρητικούς πολίτες και προοδευτικούς κ.ο.κ. Λόγω της οικονομικής κρίσης και της εισόδου της χώρας στα μνημόνια, οι λαϊκές αντιδράσεις ήταν έντονες και οι διαδηλώσεις πολλές. Τα επεισόδια και οι καταστροφές αποδόθηκαν σχεδόν αποκλειστικά σε αντιεξουσιαστικές και άλλες αριστερές ομάδες. Θεωρήθηκε ότι προετοιμάζουν τις επιθέσεις τους και φυλάττουν τα "πυρομαχικά" τους (π.χ. υλικό για βόμβες μολότοφ κλπ) μέσα στα πανεπιστήμια. Επίσης, οι αναφορές για σύριγγες, διακίνηση ναρκωτικών και άλλες ύποπτες κινήσεις μέσα ή πέριξ των ιδρυμάτων, έχουν συμβάλει στον θόρυβο.
Αν με ρωτούσατε, όμως, για τη δική μου αίσθηση, θα σας απαντούσα ότι η κοινή γνώμη έστρεψε την προσοχή της στο θέμα του πανεπιστημιακού ασύλου ύστερα από εκείνα τα θλιβερά επεισόδια και τη βία που ασκήθηκε στον καθηγητή του Παντείου, κ. Άγγελο Συρίγο. Επιθέσεις, φυσικά, έχουν δεχθεί και άλλοι καθηγητές και καθηγήτριες. Δεν θα φέρω, όμως, περισσότερα παραδείγματα, δεν είναι ανάγκη. Αυτό που προς το παρόν κρατάω, είναι ότι ο πανεπιστημιακός χώρος θεωρείται πλέον από πολλούς ως τόπος προετοιμασίας και άσκησης των λεγόμενων μπαχαλάκηδων. Έτσι, λοιπόν, για χρόνια η Νέα Δημοκρατία έριχνε ευθύνες στον ΣΥΡΙΖΑ που δεν καταργεί το άσυλο, υποσχόμενη ότι όταν έλθει εκείνη στα πράγματα, θα το καταργήσει. Ένα παράδειγμα μόνο δίνω από την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή τον Νοέμβριο του 2018:
"Με τη Νέα Δημοκρατία τα πανεπιστήμιά μας θα καθαρίσουν από συμμορίες, από εμπόρους ναρκωτικών, από λαθρέμπορους και από κάθε λογής τραμπούκους. Και δεν θα υπάρχει χώρος ούτε δυνατότητα για κατάληψη από εξωπανεπιστημιακά στοιχεία. Και όσοι σήμερα ασχημονούν στα πανεπιστήμια, απλά θα πεταχτούν έξω. Και το άσυλο θα καταργηθεί. Θα καταργηθεί, δεν θα αλλάξει απλά ο νόμος, θα καταργηθεί".
Δείτε το παρακάτω βίντεο, ειδικότερα στο σημείο 1:34 μέχρι το τέλος:
Δεν είναι μυστικό ότι η Νέα Δημοκρατία ποτέ δεν συμπάθησε αυτό που ονομάζουμε πανεπιστημιακό άσυλο. Έχει, βέβαια, αρκετούς λόγους, ίσως πιο σημαντικούς από το δόγμα "νόμος και τάξη", αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Σε τούτο το κείμενο με ενδιαφέρει να δείξω ότι αυτό που λέει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η νέα Υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, δηλαδή η κατάργηση του ασύλου, δεν είναι τόσο σαφές όσο ακούγεται.
Το κείμενο των πέντε προσωπικοτήτων
Το κείμενο των πέντε προσωπικοτήτων
Λίγες ημέρες πριν τις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου, διακινήθηκε και συζητήθηκε ένα κείμενο που είχε ως θέμα το πανεπιστημιακό άσυλο. Το υπέγραφαν οι εξής πέντε προσωπικότητες: Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, Θάνος Βερέμης, Μαριέττα Γιαννάκου, Άννα Διαμαντοπούλου, Νικηφόρος Διαμαντούρος. Το κείμενο μπορείτε να το δείτε εδώ, αλλά επειδή είναι μικρό, το παραθέτω ολόκληρο:
"Η ανοχή έγινε πια ενοχή. Δεν επιτρέπεται σ’ ένα ευνομούμενο κράτος να ανέχεται η πολιτεία τις βιαιοπραγίες, τις αυθαιρεσίες και τις απειλές που εκτοξεύουν και διαπράττουν ανενόχλητοι φοιτητές, συνεπικουρούμενοι ασφαλώς και από εξωπανεπιστημιακούς αναρχικούς, εναντίον των πανεπιστημιακών δασκάλων. Ως ελάχιστο παράδειγμα θα θυμίσουμε την άνανδρη επίθεση εναντίον του Άγγελου Συρίγου, Καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου και πρόσφατα εναντίον της Μαρίας Ευθυμίου, Καθηγήτριας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Γνωστά επίσης και τα πρωτοφανή και απαράδεκτα πολυάριθμα περιστατικά παρακώλυσης της λειτουργίας των Ακαδημαϊκών θεσμών, καθώς και της ασύστολης καταστροφής του επιστημονικού εξοπλισμού. Την θλιβερή αυτή εμπειρία έχουν γνωρίσει αδιακρίτως όλα σχεδόν τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, χωρίς να υπάρξει αποτελεσματική επίσημη αντίδραση.
Το προνόμιο του πανεπιστημιακού ασύλου που επικαλούνται για να καλύψουν κάθε παραβατικότητα, αγνοούν οι παρανομούντες, ότι δεν αφορά στους φοιτητές, ούτε την προστασία επιλήψιμης διαγωγής εντός του πανεπιστημιακού χώρου. Το άσυλο συστήθηκε ήδη στην αρχή της Αναγέννησης για να παραχωρήσει στους καθηγητές απόλυτη ελευθερία στην επιλογή του προγράμματος διδασκαλίας τους, απαγορεύοντας κάθε εκκλησιαστική ή πολιτική παρέμβαση και ανάμειξη.
Καιρός λοιπόν να καταργηθεί το κακώς εννοούμενο σήμερα άσυλο, για να μπορέσουν τα πανεπιστήμιά μας να βρουν τον βηματισμό για την απρόσκοπτη διάδοση της γνώσης και την άσκηση της έρευνας. Ο πολιτισμός μετριέται στις μέρες μας με το ποιόν του πανεπιστημίου κάθε χώρας και η ποιότητα του πανεπιστημίου προϋποθέτει τον σεβασμό και την αγαστή σχέση με την κοινωνία που το δημιούργησε και το συντηρεί. Ο μεγαλύτερος πλούτος είναι να μοιράζεσαι τη γνώση, όπως μοιράζεσαι το ψωμί. Είναι επικίνδυνος εχθρός του πολιτισμού, όποιος εμποδίζει τη δημιουργία και την μοιρασιά της γνώσης που παράγει το πανεπιστήμιο.
Ελένη Αρβελέρ
Θάνος Βερέμης
Μαριέττα Γιαννάκου
Άννα Διαμαντοπούλου
Νικηφόρος Διαμαντούρος".
Θέλω να γράψω κάποια πράγματα για το παραπάνω κείμενο, επειδή πιστεύω ότι έχει εσκεμμένα παρερμηνευθεί. Για να το κάνω, θα δώσω βάση σε δύο σημεία που κάπως μας ξαφνιάζουν:
Πρώτον, στο σημείο που γράφεται ότι το άσυλο δεν αφορά στους φοιτητές, αλλά συστήθηκε για να παραχωρήσει ελευθερία στους καθηγητές να διδάσκουν ό,τι θέλουν.
Δεύτερον, στην πρόταση: "Καιρός λοιπόν να καταργηθεί το κακώς εννοούμενο άσυλο".
Με το που θα διαβάσει ο αναγνώστης το κείμενο, θα καταλάβει ότι οι πέντε προσωπικότητες (στο εξής: ΑΒΓΔΔ) ζητούν προστασία. Γι' αυτόν τον λόγο, όμως, δεν απαιτούν την κατάργηση του ασύλου, αλλά επικαλούνται ...το άσυλο! Το κείμενο αυτό δεν διαβάστηκε όπως έπρεπε, εσκεμμένα παρερμηνεύθηκε, κυρίως από την τότε αντιπολίτευση και τα ΜΜΕ που την υποστήριξαν, και δόθηκε η εντύπωση ότι οι υπογράφοντες ζητούν την κατάργηση του ασύλου. Όμως, εμείς τώρα βλέπουμε πολύ καθαρά ότι οι ΑΒΓΔΔ δεν ζητούν καμμία κατάργηση. Τουναντίον, ζητούν προστασία, επικαλλούνται το πανεπιστημιακό άσυλο (το καλώς εννοούμενο) και υπενθυμίζουν ότι αυτό ιστορικά συστήθηκε ακριβώς για τους καθηγητές.
Αυτή η τελευταία πρόταση θα πρέπει να ξάφνιασε πολλούς αναγνώστες του κειμένου. Όμως δεν είναι η πρώτη φορά που την ακούμε. Μία από τις προσωπικότητες που υπογράφουν το κείμενο, η βυζαντινολόγος Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, λέει πολύ καθαρά σε συνεντευξή της:
"Το άσυλο έχει μία ιστορία. Πρέπει να ξέρουμε τι είναι το πανεπιστημιακό άσυλο. Όταν η Σορβόννη γίνεται το πανεπιστήμιο -μαζί με την Οξφόρδη, άλλωστε, είναι τα πιο παλιά-, έχει από πάνω της τον Αρχιεπίσκοπο του Παρισιού, ο οποίος λέει: 'Αυτό θα το διδάξετε, το άλλο δεν θα το διδάξετε κλπ'. Το άσυλο είναι απλώς άσυλο υπέρ των καθηγητών, δηλαδή ότι μπορούν να διδάξουν ό,τι θέλουν [...]. Ουδεμία σχέση με τους φοιτητές. Μα, ουδεμία σχέση! Τέλειωσε αυτό. Αλλά, από κει και πέρα πρέπει να ξέρουμε ότι και οι φοιτητές έχουν έναν λόγο στο πανεπιστήμιο. Δηλαδή, δεν μπορείς να τους αποκλείσεις από το πώς θα κάνουνε τα πράγματα".
Δείτε στο παρακάτω βίντεο (το ονομάζω Αρβελέρ_1) στο σημείο 22:22 έως 23:36.
Ώστε το πανεπιστημιακό άσυλο δεν έχει σχέση με τους φοιτητές, όπως λέει η Αρβελέρ, αλλά με τους καθηγητές και την ελευθερία τους να διδάσκουν ό,τι οι ίδιοι θέλουν. Όταν, λοιπόν, μιλάμε για "ελεύθερη διακίνηση ιδεών", μέρος αυτού είναι η ελεύθερη διδασκαλία, από την πλευρά του διδάσκοντα, οποιουδήποτε θέματος, με τον νόμο να απαγορεύει πολιτικές, θρησκευτικές ή άλλες παρεμβάσεις. Αυτό ακριβώς λέει και η δεύτερη παράγραφος του κειμένου των ΑΒΓΔΔ, επισημαίνοντας ότι τούτη την αλήθεια την "αγνοούν οι παρανομούντες", οι οποίοι νομίζουν ότι το άσυλο αφορά στους φοιτητές και για ιδιοτελείς λόγους κρύβονται πίσω από αυτό που κακώς νοείται ως άσυλο.
Έτσι, οι ΑΒΓΔΔ ξεκινούν την τρίτη και τελευταία παράγραφο του κειμένου τους με την πρόταση: "Καιρός λοιπόν να καταργηθεί το κακώς εννοούμενο άσυλο". Επιμένω στη φράση "κακώς εννοούμενο άσυλο", αφού υπονοεί ότι υπάρχει ένα κάλως εννοούμενο άσυλο, το οποίο μάλλον θα ήταν η αποκατάσταση της αλήθειας για το τι σημαίνει πανεπιστημιακό άσυλο. Πρόκειται για εκείνο που λέει η Αρβελέρ στο Αρβελέρ_1, ότι το άσυλο "είναι απλώς άσυλο υπέρ των καθηγητών" και ότι δεν έχει "ουδεμία σχέση με τους φοιτητές". Είμαστε, πλέον, βέβαιοι ότι οι ΑΒΓΔΔ δεν ζητούν την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου (και τι θα σήμαινε αυτό άραγε;), αλλά μάλλον πιέζουν για να προστεθεί κάποια διάταξη, ώστε οι αστυνομικές αρχές να επεμβαίνουν αυτεπάγγελτα για κάθε αξιόποινη πράξη.
Για να καταλάβουμε τη διαφορά, αρκεί να επισημανθεί ότι μέχρι σήμερα οι αστυνομικές αρχές μπορούσαν να επέμβουν αυτεπάγγελτα μόνο στην περίπτωση που στον χώρο του πανεπιστημίου διαπράττεται κακούργημα. Στις άλλες περιπτώσεις, μπορούν να επέμβουν μόνο ύστερα από πρόσκληση των πρυτανικών αρχών, δηλαδή ύστερα από κατά πλειοψηφίαν απόφαση του πρυτανικού συμβουλίου. Δείτε, όμως, το παρακάτω παράδειγμα. Είναι μια ιστορία που η Αρβελέρ επαναλαμβάνει σχεδόν σε κάθε συνέντευξή της:
"Μια φορά, Κυριακή, μου τηλεφωνούν. Μου λένε: 'Κα. Αρβελέρ, είναι μέσα στο Παρίσι έξι αναρχικοί και σπάνε τους υπολογιστές και όλα τα όργανα'. Σηκώνω το τηλέφωνό μου και τηλεφωνώ στον αρχηγό της γαλλικής Αστυνομίας, όχι του Παρισιού, όλης της Αστυνομίας. Και του λέω: 'Στο τάδε μέρος υπάρχουν αναρχικοί, κάνουν αυτό κι αυτό. Θα πάτε αμέσως, δεν θα τους διώξετε, θα τους συλλάβετε και θα τους περάσετε από αυτόφωρο'. Τους πιάσανε, τους περάσαν από αυτόφωρο και έκτοτε δεν κουνάει μύγα στο πανεπιστήμιο".
Δείτε στο παρακάτω βίντεο (το ονομάζω Αρβελέρ_2) στο σημείο 26:23 έως 27:08:
Η Αρβελέρ με χαρά και υπερηφάνεια λέει πάντα ότι έχει βάλει την Αστυνομία μέσα στη Σορβόνη είκοσι δύο φορές (βλ. στο 21:41 του Αρβελέρ_1 και στο 26:12 του Αρβελέρ_2). Αυτό σημαίνει ότι ούτε στο Παρίσι η Αστυνομία μπορεί να επέμβει αυτεπάγγελτα, ακόμα και στην περίπτωση που "έξι αναρχικοί σπάνε τους υπολογιστές και όλα τα όργανα", αλλά χρειάζεται πρώτα η πρόσκληση από τις πρυτανικές αρχές. Επομένως, η Αρβελέρ, που υπογράφει το κείμενο των ΑΒΓΔΔ, γνωρίζει πολύ καλά πώς λειτουργεί το ζήτημα του πανεπιστημιακού ασύλου. Επίσης, παραδέχεται ότι υπήρξε πολύ σκληρή (βλ. στο 21:41 του Αρβελέρ_1), πράγμα που σημαίνει ότι τώρα ίσως και να θεωρεί υπερβολική την τότε στάση της. Μου μοιάζει με απολογία το σημείο στο οποίο ξεκαθαρίζει ότι δεν άφησε ποτέ την Αστυνομία να μπει μόνη της:
"Πάντοτε εγώ πρώτη. Δεν άφησα ποτέ την Αστυνομία να μπει μόνη της. Ποτέ, ποτέ. Έφτανα, έλεγα στα παιδια: 'Παιδιά, η Αστυνομία είναι από πίσω, φύγετε πριν αναγκαστώ να τους πω να σας βγάλουν έξω'".
Μπορείτε να το δείτε στο 21:56 του Αρβελέρ_1.
Μου φαίνεται αντιφατικό που η Αρβελέρ υπέγραψε το κείμενο των ΑΒΓΔΔ,. Το λέω αυτό επειδή το κείμενο μάλλον ζητάει να επεμβαίνει αυτεπάγγελτα η Αστυνομία για κάθε αξιόποινη πράξη, ενώ στην καριέρα της η ίδια η Αρβελέρ δεν φαίνεται να ζήτησε ποτέ κάτι τέτοιο. Είδαμε, μάλιστα, ότι είκοσι δύο φορές προσκάλεσε τις αστυνομικές αρχές. Δηλαδή, η Αστυνομία εισήλθε στον πανεπιστημιακό χώρο μόνο ύστερα από πρόσκληση των πρυτανικών αρχών και της ίδιας. Και χαρακτήρισε αυτή τη στάση της "σκληρή".
Επέμεινα στην Αρβελέρ, επειδή είναι μία από τις πέντε προσωπικότητες που υπογράφουν το κείμενο για το πανεπιστημιακό άσυλο και επειδή έχει πάρει αποφάσεις γι' αυτό. Πιστεύω ότι μέσα από τα βίντεο έγινε φανερό το πού βρίσκεται η βυζαντινολόγος στο κείμενο των ΑΒΓΔΔ, ποιες είναι οι θέσεις της. Και αυτό που είδαμε είναι ότι δεν ζήτησε ποτέ κάποια κατάργηση τους ασύλου. Απλώς, συχνα (είκοσι δύο φορές) έπαιρνε την απόφαση να κάλεσει τις αστυνομικές αρχές.
Επέμεινα στην Αρβελέρ, επειδή είναι μία από τις πέντε προσωπικότητες που υπογράφουν το κείμενο για το πανεπιστημιακό άσυλο και επειδή έχει πάρει αποφάσεις γι' αυτό. Πιστεύω ότι μέσα από τα βίντεο έγινε φανερό το πού βρίσκεται η βυζαντινολόγος στο κείμενο των ΑΒΓΔΔ, ποιες είναι οι θέσεις της. Και αυτό που είδαμε είναι ότι δεν ζήτησε ποτέ κάποια κατάργηση τους ασύλου. Απλώς, συχνα (είκοσι δύο φορές) έπαιρνε την απόφαση να κάλεσει τις αστυνομικές αρχές.
Ας επιστρέψουμε, όμως, στα δικά μας, διότι πλέον νομίζω ότι είμαστε μέσα στην ασάφεια. Από τη μια έχουμε το κείμενο των ΑΒΓΔΔ, οι οποίοι δεν αρνούνται το άσυλο, αλλά μάλλον πιέζουν να προστεθεί μια διάταξη, ώστε οι αρχές να επεμβαίνουν αυτεπάγγελτα για κάθε αξιόποινη πράξη. Και από την άλλη έχουμε τον Πρωθυπουργό στο παραπάνω βίντεο να λέει ότι το άσυλο "θα καταργηθεί, δεν θα αλλάξει απλά ο νόμος, θα καταργηθεί". Άρα, το ζήτημα είναι να καταλάβουμε τι ακριβώς εννοεί ο Πρωθυπουργός, όταν μιλά για κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου.
Η έννοια του "δημόσιου χώρου"
Η έννοια του "δημόσιου χώρου"
Είναι αρκετά δύσκολο να το καταλάβουμε. Ο κος Μητσοτάκης δεν δίνει περισσότερες λεπτομέρειες. Ακόμα και σε συνεντεύξεις του πριν τις εκλογές, μιλάει πιο γενικά. Έτσι κάνουν οι πρόεδροι των κομμάτων. Από κει και ύστερα, όμως, έρχονται οι κομματικοί υπεύθυνοι του κάθε τομέα και εξειδικεύουν. Πρέπει να στραφούμε, λοιπόν, στην Υπ. Παιδείας, η οποία μιλάει για κατάργηση:
"Τι πρέπει να κάνει η Πολιτεία; Πρέπει να κάνει δύο πράγματα. Πρώτον, πρέπει να ψηφίσει νόμο -ο οποίος παρενθετικά να σας πω είναι ήδη έτοιμος από τη Νέα Δημοκρατία-, ο οποίος καταργεί το άσυλο. Δεν το τροποποιεί, το καταργεί. Το άσυλο δεν έχει κανέναν λόγο ύπαρξης. Δημοκρατία έχουμε, δεν υπάρχει κανένας λόγος στο πανεπιστήμιο να υπάρχει διαφορετικό καθεστώς απο ό,τι σε κάθε δημόσιο χώρο. Τι θα πει καταργούμε το άσυλο; Θα πει ότι στο δημόσιο πανεπιστήμιο θα ισχύει ό,τι ακριβώς ισχύει σε κάθε δημόσιο χώρο της χώρας. Δηλαδή, εάν διαπράττεται κάποια αξιόποινη πράξη, οι αρχές θα μπορούν να επεμβαίνουν αυτεπαγγέλτως. Όπως, άμα βγεις στον δρόμο και δεις κάποιον να βιαιοπραγεί, θα πάρεις το Εκατό, με τον ίδιο τρόπο να μπορείς να καλέσεις τις αρχές για αξιόποινη πράξη, της οποίας τυχαίνει να γίνεις μάρτυρας".
Μπορείτε να ακούσετε την κα. Νίκη Κεραμέως παρακάτω στο σημείο 3:49 έως 4:32.
Πιθανότατα, λοιπόν, η νέα Υπ. Παιδείας να προσθέσει κάποια διάταξη, ώστε οι αρχές να επεμβαίνουν αυτεπάγγελτα για κάθε αξιόποινη πράξη και όχι μόνο όταν διαπράττεται κακούργημα. Δεν μπορεί κανείς να φανταστεί ότι η κατάργηση σημαίνει κάτι άλλο από αυτό. Διότι, αν οι ΑΒΓΔΔ ζητούν προστασία και ταυτόχρονα εφαρμογή του "καλώς εννοούμενου ασύλου", τότε η κατάργηση του ασύλου από την κυβέρνηση θα άφηνε εντελώς απροστάτευτους τους καθηγητές. Εννοώ ότι αν το άσυλο είναι εκεί πρωτίστως για την ελευθερία των καθηγητών, τότε η κατάργησή του θα είναι μια πράξη εχθρική προς εκείνους. Γι' αυτό η λέξη "κατάργηση" δεν ταιριάζει. Και είναι πραγματικά αστείο να μιλάμε για "κακώς εννοούμενο" και "καλώς εννοούμενο" άσυλο.
Το προβληματικό σημείο στις δηλώσεις της κας Κεραμέως είναι όταν αναφέρεται σε "δημόσιο χώρο". Λέει: "Δεν υπάρχει κανένας λόγος στο πανεπιστήμιο να υπάρχει διαφορετικό καθεστώς απο ό,τι σε κάθε δημόσιο χώρο. Τι θα πει καταργούμε το άσυλο; Θα πει ότι στο δημόσιο πανεπιστήμιο θα ισχύει ό,τι ακριβώς ισχύει σε κάθε δημόσιο χώρο της χώρας."
Δεν είμαι καθόλου σίγουρος, όμως, ότι το πανεπιστήμιο είναι δημόσιος χώρος, όπως είναι π.χ. οι δρόμοι, οι παραλίες, τα πάρκα και οι πλατείες. Οι δημόσιοι χώροι ...δεν αυτοδιοικούνται! Στο πανεπιστήμιο, όμως, υπάρχει το αυτοδιοίκητο, που σημαίνει ότι σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στον δημόσιο χώρο, στον πανεπιστημιακό χώρο κάποιοι έχουν παραπάνω εξουσίες. Δηλαδή, οι πρυτανικές αρχές αποφασίζουν για κάποια πράγματα, έχουν ευθύνη για την τήρηση της τάξης. Το πανεπιστήμιο είναι οργανισμός, δεν μπορεί να είναι δημόσιος χώρος. Αν ήταν, θα θιγόταν το αυτοδιοίκητο.
Επειδή, όμως, η κα. Κεραμέως εκλαμβάνει τον πανεπιστημιακό χώρο ως δημόσιο, το ερώτημα είναι αν υπάρχει κάτι που να προστατεύει τους φοιτητές. Για παράδειγμα, τι θα γίνει σε περίπτωση κατάληψης, η οποία μπορεί να κρατήσει μήνες για οποιονδήποτε λόγο; Είναι γνωστό ότι η κατάληψη είναι παράνομη και σύμφωνα με τη διάταξη που η νέα κυβέρνηση θα ψηφίσει, η Αστυνομία θα μπορεί να επέμβει από μόνη της, δίχως πρόσκληση από τις πρυτανικές αρχές.
"Τι πρέπει να κάνει η Πολιτεία; Πρέπει να κάνει δύο πράγματα. Πρώτον, πρέπει να ψηφίσει νόμο -ο οποίος παρενθετικά να σας πω είναι ήδη έτοιμος από τη Νέα Δημοκρατία-, ο οποίος καταργεί το άσυλο. Δεν το τροποποιεί, το καταργεί. Το άσυλο δεν έχει κανέναν λόγο ύπαρξης. Δημοκρατία έχουμε, δεν υπάρχει κανένας λόγος στο πανεπιστήμιο να υπάρχει διαφορετικό καθεστώς απο ό,τι σε κάθε δημόσιο χώρο. Τι θα πει καταργούμε το άσυλο; Θα πει ότι στο δημόσιο πανεπιστήμιο θα ισχύει ό,τι ακριβώς ισχύει σε κάθε δημόσιο χώρο της χώρας. Δηλαδή, εάν διαπράττεται κάποια αξιόποινη πράξη, οι αρχές θα μπορούν να επεμβαίνουν αυτεπαγγέλτως. Όπως, άμα βγεις στον δρόμο και δεις κάποιον να βιαιοπραγεί, θα πάρεις το Εκατό, με τον ίδιο τρόπο να μπορείς να καλέσεις τις αρχές για αξιόποινη πράξη, της οποίας τυχαίνει να γίνεις μάρτυρας".
Μπορείτε να ακούσετε την κα. Νίκη Κεραμέως παρακάτω στο σημείο 3:49 έως 4:32.
Πιθανότατα, λοιπόν, η νέα Υπ. Παιδείας να προσθέσει κάποια διάταξη, ώστε οι αρχές να επεμβαίνουν αυτεπάγγελτα για κάθε αξιόποινη πράξη και όχι μόνο όταν διαπράττεται κακούργημα. Δεν μπορεί κανείς να φανταστεί ότι η κατάργηση σημαίνει κάτι άλλο από αυτό. Διότι, αν οι ΑΒΓΔΔ ζητούν προστασία και ταυτόχρονα εφαρμογή του "καλώς εννοούμενου ασύλου", τότε η κατάργηση του ασύλου από την κυβέρνηση θα άφηνε εντελώς απροστάτευτους τους καθηγητές. Εννοώ ότι αν το άσυλο είναι εκεί πρωτίστως για την ελευθερία των καθηγητών, τότε η κατάργησή του θα είναι μια πράξη εχθρική προς εκείνους. Γι' αυτό η λέξη "κατάργηση" δεν ταιριάζει. Και είναι πραγματικά αστείο να μιλάμε για "κακώς εννοούμενο" και "καλώς εννοούμενο" άσυλο.
Το προβληματικό σημείο στις δηλώσεις της κας Κεραμέως είναι όταν αναφέρεται σε "δημόσιο χώρο". Λέει: "Δεν υπάρχει κανένας λόγος στο πανεπιστήμιο να υπάρχει διαφορετικό καθεστώς απο ό,τι σε κάθε δημόσιο χώρο. Τι θα πει καταργούμε το άσυλο; Θα πει ότι στο δημόσιο πανεπιστήμιο θα ισχύει ό,τι ακριβώς ισχύει σε κάθε δημόσιο χώρο της χώρας."
Δεν είμαι καθόλου σίγουρος, όμως, ότι το πανεπιστήμιο είναι δημόσιος χώρος, όπως είναι π.χ. οι δρόμοι, οι παραλίες, τα πάρκα και οι πλατείες. Οι δημόσιοι χώροι ...δεν αυτοδιοικούνται! Στο πανεπιστήμιο, όμως, υπάρχει το αυτοδιοίκητο, που σημαίνει ότι σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στον δημόσιο χώρο, στον πανεπιστημιακό χώρο κάποιοι έχουν παραπάνω εξουσίες. Δηλαδή, οι πρυτανικές αρχές αποφασίζουν για κάποια πράγματα, έχουν ευθύνη για την τήρηση της τάξης. Το πανεπιστήμιο είναι οργανισμός, δεν μπορεί να είναι δημόσιος χώρος. Αν ήταν, θα θιγόταν το αυτοδιοίκητο.
Επειδή, όμως, η κα. Κεραμέως εκλαμβάνει τον πανεπιστημιακό χώρο ως δημόσιο, το ερώτημα είναι αν υπάρχει κάτι που να προστατεύει τους φοιτητές. Για παράδειγμα, τι θα γίνει σε περίπτωση κατάληψης, η οποία μπορεί να κρατήσει μήνες για οποιονδήποτε λόγο; Είναι γνωστό ότι η κατάληψη είναι παράνομη και σύμφωνα με τη διάταξη που η νέα κυβέρνηση θα ψηφίσει, η Αστυνομία θα μπορεί να επέμβει από μόνη της, δίχως πρόσκληση από τις πρυτανικές αρχές.
Και ενώ σε τέτοιες περιπτώσεις το ζήτημα λύνεται με συζήτηση ανάμεσα στους φοιτητές και τις πρυτανικές αρχές, τώρα θα υπάρξει σύγκρουση ανάμεσα σε δύο εξουσίες, μία του πανεπιστημίου και μία κρατική. Θα είναι μια σύγκρουση ανάμεσα στην πρωτοβουλία των πρυτανικών αρχών για διάλογο και την αυτεπάγγελτη επέμβαση της Αστυνομίας. Και άντε τώρα να βρεις πού τελειώνουν τα όρια του ενός και αρχίζουν του άλλου. Σκεφτείτε, μόνο, ότι η αυτεπάγγελτη επέμβαση της Αστυνομίας θα έθιγε το αυτοδιοίκητο του πανεπιστημίου.
Νομίζω ότι έδειξα πόσο λεπτές είναι οι ισορροπίες, το πώς συνδέονται όλα μεταξύ τους, πώς μια διάταξη που φαίνεται θετική, μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από προβλήματα, πώς υποκρίνονται σε μερικά θέματα και οι δύο πλευρές. Ωστόσο, ο κίνδυνος της κρατικής αυθαιρεσίας είναι πάντα πολύ κοντά. Δεν καταλαβαίνει κανείς αυτό που ο Πρωθυπουργός ονομάζει κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Είναι μια λέξη κενή. Δυστυχώς, το επαναλαμβάνει και η Υπ. Παιδείας, εξισώνοντας τον πανεπιστημιακό χώρο με τον δημόσιο. Εν τέλει, οδηγηθήκαμε σε ζητήματα νομικά και σε αυτόν τον τομέα είμαι ανεπαρκής. Σταματώ λοιπόν εδώ, επισημαίνοντας ότι το ζήτημα του ασύλου ποτέ δεν ήταν εύκολο, διότι τις περισσότερες φορές έχουν και οι δυο πλευρές τα δικά τους επιχειρήματα. Το τι θα κάνει η νέα κυβέρνηση και πώς θα το επικοινωνήσει, θα το δούμε σύντομα.
Δεν αναφέρομαι σε όλο το κείμενο. Μόνο στο επιχείρημα ότι οι δημόσιοι χώροι δεν αυτοδιοικούνται, το οποίο είναι μάλλον κενό. Φυσικά και μια πόλη έχει τον δήμαρχο της, τις δημοτικές κοινότητες, κλπ. κλπ. και αυτοδιοικείται. Ενας χώρος μπορεί να είναι ή δημόσιος ή ιδιωτικός. Δεν μπορεί να είναι ή δημόσιος ή αυτοδιοικούμενος, όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας. Τα δύο αυτά επίθετα δεν είναι συγκρίσιμα. Αναφέρονται σε διαφορετικές ιδιότητες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΈχετε δίκιο. Το γράφω όμως κατα τέτοιον τρόπο (τρεις τελείες και θαυμαστικό), ώστε να φαίνεται κάπως παράλογο, μόνο και μόνο για να καταδείξω ότι ο πανεπιστημιακός χώρος έχει μια μεγάλη διαφορά από τον δημόσιο χώρο.
ΔιαγραφήΣας ευχαριστώ για την επικοινωνία.